An Tuarascáil Oifigiúil a chur i dtoll a chéile i ré an ghearrscríofa

Cén chaoi a gcuirtí an Tuarascáil Oifigiúil le chéile?

Chuireadh foireann tuairisceoirí tuarascálacha de dhíospóireachtaí na Dála agus an tSeanaid le chéile, agus bhídís ag obair amach as seomra mór amháin faoi Sheomra na Dála, agus grúpa clóscríobhaithe i seomra lena dtaobh. Ar lá suite, chuirtí liosta dualgas le chéile agus leis sin bhíodh a fhios ag na tuairisceoirí cad a bhí siad ceaptha a dhéanamh agus scríobhtaí isteach i ndialann mhór é, ar a dtugtaí an leabhar nótaí, a choinnítí i seomra an tuairisceora. Nuair nach raibh ina suí ach an Dáil amháin, bhíodh 12 thuairisceoir ar an liosta dualgas ach laghdaítí an uimhir sin go dtí ochtar nó fiú seisear nuair a bhí an dá Theach ina suí toisc go mbíodh ceathrar nó seisear tuairisceoirí sannta ar an Seanad.

Shuíodh tuairisceoir ag deasc i lár an tSeomra ar feadh an ama a bhí leagtha síos dó agus ‘ghlacadh’ sé nóta nó téic i ngearrscríobh de gach uile rud a deirtí agus chuireadh sé sa leabhar nótaí é. Ansin d’fhágadh an tuairisceoir an Seomra, chun dul go dtí seomra na gclóscríobhaithe agus, in éineacht leis na tuairisceoirí eile ar fad a bhí i mbun na ceirde céanna, dhéanadh sé deachtú ar na nótaí don chéad chlóscríobhaí a bheadh ar fáil, a chuireadh cóip bhunaidh agus dhá chóip charbóin de ar fáil. Ansin ar ais leis an tuairisceoir chuig seomra na dtuairisceoirí chun aon cheartúcháin a theastaigh a scríobh ar an gclóscríbhinn. Tar éis é sin ar fad a dhéanamh, chuirtí cóip charbóin isteach i dtráidire ionas go bhféadfadh Comhaltaí agus iriseoirí é a léamh. Ag brath ar cé mhéad tuairisceoir a bheadh ar an liosta dualgas, b’fhéidir nach mbeadh ag tuairisceoir ach uair an chloig chun téic a chur i gcrích, agus ansin bheadh air an rud céanna a dhéanamh arís leis an gcéad téic eile a bheadh sannta dó agus an ceann ina dhiaidh sin go dtí go gcuirfí an Teach ar athlá.

Chuirtí clóscríbhinn bunaidh de théic críochnaithe i dtráidire eile ionas go mbeadh na heagarthóirí in ann é a léamh. Dhéanadh eagarthóir seiceáil air ansin agus, dá mba ghá, scríobhadh sé tuilleadh ceartúchán ar an gclóscríbhinn – i ndúch dearg. Ar deireadh, chuirtí na téiceanna críochnaithe agus a cuireadh in eagar le chéile i mbeart agus thógadh teachtaire iad ag amanna socraithe i rith an lae suite chuig Cahill’s, the comhlacht clódóireachta a d’úsáid an tOireachtas, a d’fhoilsíodh Leabhar Laethúil d’imeachtaí go gairid ina dhiaidh sin.

Freagraí scríofa – gearradh agus greamú, ach le siosúir agus gliú

Ar na laethanta a mbíodh an Dáil ina suí, b’éigean don fhoireann freagraí scríofa ar cheisteanna parlaiminte a chur sa Tuarascáil Oifigiúil freisin, agus i ré na gcáipéisí ar pháipéar ba shaothar é sin ar bhain cuid mhaith anró agus anonn is anall leis. Thugtaí an tasc sin do thuairisceoirí faoi oiliúint, nuair a bhíodh fáil orthu, nó don tuairisceoir a thug tuairisc ar an bhfreagra deiridh ó bhéal a tugadh i Seomra na Dála, a tharlaíodh de ghnáth ag thart ar 3.30 p.m. Ghearradh na tuairisceoirí na ceisteanna amach as Riar na hOibre don lá sin agus dhéanaidís eagarthóireacht orthu agus ghreamaídís anuas ar bhileog iad, faoi cheannteidil iomchuí. Ansin, de réir mar a tháinig na freagraí – ar pháipéar – isteach chuig Oifig Ghinearálta Thithe an Oireachtais ó na Ranna, ghlacadh na tuairisceoirí cóipeanna, scríobhtaí aon cheartúcháin stíle orthu agus ghreamaítí iad le gliú faoi na ceisteanna. Nuair a bhíodh na freagraí uile faighte, thugtaí na bileoga a bhíodh greamaithe le chéile don eagarthóir, a dhéanadh aon cheartúcháin eile a theastaigh i ndúch dearg agus ansin sheoltaí an beart iomlán chuig Cahill’s, mar aon leis an gcuid eile de dhíospóireacht an lae le foilsiú sa Leabhar Laethúil.

Cén fáth ar athraigh Oifig na nDíospóireachtaí an chaoi a ndearnadh a cuid oibre?

An bac ba mhó a bhí ar Oifig na nDíospóireachtaí ná chomh deacair is a bhí sé tuairisceoirí parlaiminte a bhí oilte i ngearrscríobh a earcú agus a choimeád. I measc na gcúiseanna a tugadh bhí uaireanta fada oibre nár fheil do gach duine, pá níos ísle ná mar a bhí daoine a raibh gearrscríobh ar a dtoil acu in ann a shaothrú in áiteanna eile agus an tionchar díobhálach a bhí ag an gcosc ar phósadh a chuir iallach ar mhná pósta imeacht as an Státseirbhís. Baineadh triail as seifteanna sealadacha, cosúil le ‘cailíní a bhí go maith ag an ngearrscríobh’ a fhostú le bheith mar thuairisceoirí cúnta ach bhain deacrachtaí leis an scéal i gcónaí agus faoi lár na 1960idí, thosaigh agóidí a rinne tuairisceoirí faoina ndálaí oibre ag cur isteach ar tháirgeadh na Tuarascála Oifigiúla. Sa deireadh thiar, de bharr na n-easnamh sin b’éigean athruithe a dhéanamh ar an gcaoi ar tháirg Oifig na nDíospóireachtaí an Tuarascáil Oifigiúil, athruithe a tugadh isteach go mall ó lár na 1960idí ar aghaidh.